“En materia de política municipal Vigo é un furancho. Está todo por construír”

Foto: Sonia Daponte

Rubén Pérez Correa (Vigo, 1977) é o cabeza de lista da coalición Podemos-Marea de Vigo para as eleccións municipais do 28 de maio. Veciño de Beade, leva xa dous mandatos (desde 2015) á fronte de Marea de Vigo no pleno municipal. Rubén Pérez é consciente de que o obxectivo da oposición sería condicionar a acción do goberno municipal e para iso deben lograr entre todos como mínimo sete concelleiros. “Non somos lunáticos pensando que é posible que Abel Caballero perda a maioría”, afirma.

-Preséntase á alcaldía de Vigo como cabeza da candidatura Podemos-Marea de Vigo. Por que optaron por esta coalición neste momento?

– A Marea de Vigo nace como un espazo de reflexión de moita xente. O problema do tránsito nestes anos foi que no 2015 Podemos decidiu non estar no proceso electoral. Podemos fixo unha reflexión creo que acertada de non ir aos procesos municipais porque era unha forza que levaba 24 meses de existencia. No 2019 sí que participaron aínda que dunha maneira testimonial. E agora a nova dirección de Podemos pensou que queren unha presenza propia e chegar a acordos coa Marea, como está pasando no conxunto do Estado. Nós sometemos a unha asemblea a posibilidade de que a Marea- que integra xente de Esquerda Unida, Equo, Anova e outros que traballan a título individual- fixese unha coalición con Podemos e a xente dixo que si.

-Decidiron colocar a Podemos diante no nome da candidatura.

-En Marea de Vigo dixemos que a orde non era importante e que non iamos facer unha batalla desa cuestión. Queriamos que na campaña se visualizasen as partes de igual a igual. Ás veces para chegar a acordos hai que ser xenerosos. E os militantes de Marea de Vigo foron moi xenerosos na proposta.

-¿Por que Marea pensa que sumará votos con esta coalición?

-Hai unha cuestión que estamos constatando xa desde a precampaña. Os militantes de Podemos só puideron votar a Podemos nas eleccións europeas de 2013. É dicir, as persoas de Podemos levan moitos anos votando a En Marea, a Marea de Vigo, a Marea en coalición. Notamos un rearme, que se ve tamén no impacto en redes, que a xente comparte máis contido. Iso tamén é lexítimo, que un militante de Podemos queira votar a Podemos e saiba que está votando unha candidatura que coaliga. Notamos ese rearme municipalista de Podemos e entendemos que pode favorecer tamén a mobilización para unha campaña que é moi difícil, contra unha ‘división acorazada’ que é Caballero e cremos que iso nos vai axudar bastante.

-Os desacordos a nivel nacional co proxecto Sumar de Yolanda Díaz poden afectar aos votantes?

-Eu son o responsable de política municipal de Izquierda Unida en todo o Estado e se pensamos nas máis de 2.000 candidaturas que vamos a presentar no conxunto do Estado nunca houbo tanto acordo entre Podemos e IU en toda España. Hai unha discrepancia que penso que é menor do que se fomenta. Eu creo que as bases de Podemos e as bases de Sumar, que é unha forza máis coral, temos claro que o acordo se vai a dar e ten que darse. Penso que é importante que esteamos discutindo permanentemente sobre o suxeito político que queremos construír para non construílo con palla, como pasou con En Marea. Penso que non se poden volver a cometer os mesmos erros de por oportunismo electoral firmar acordos que logo se dilúen cando se constitúen os grupos parlamentarios como pasou con En Marea e con toda a experiencia traumática. Que Podemos e Sumar estean poñendo as cartas enriba da mesa con tempo de antelación para facer un acordo sincero e ademais que constrúa unha lexislatura enteira, porque o importe non é dobrar o brazo do outro, senón que logo hai que sobrevivir catro anos nun grupo municipal ou nun grupo parlamentario. Creo que coas cartas enriba da mesa eses acordos nas municipais van axudar a que se despexe un pouco o que é o debate de Sumar. Todos sabemos que o debate agora está sendo pouco menos que nas cuestións de listas e iso pódese resolver.

As bases de Podemos e as bases de Sumar, que é unha forza máis coral, temos claro que o acordo se vai a dar e ten que darse

-Hai marxe de mellora en Vigo ou temen un ‘sorpasso’ do Bloque?

-Obviamente o Bloque xoga cun resultado nas autonómicas que foi importante. Tamén é certo que a xente en autonómicas non vota como nas municipais, que son unha eleccións moi diferentes. A nós interésanos consolidar o resultado. Non somos lunáticos pensando que é posible que Abel Caballero perda a maioría. Pero hai cousas que non podemos esquecer. Que conseguísemos un informe do secretario que paraliza as obras ilegais de Cabo Estai foi posible porque hai sete concelleiros na oposición, é o número mínimo que fai falta para que o secretario emita un informe. Eu sei que esta cidade está moi contenta de verse nos medios pero hai que escarvar na realidade da cidade. Un alcalde pode gastar tres millóns de euros en ir a medios de comunicación para falar del mesmo cando logo non somos capaces de soster un transporte minimamente axeitado ou solucionar 80 desafiuzamentos que imos ter nestes meses? Creo que nin sequera a Abel Caballero lle sentou ben esta maioría. Cando non tiña esta maioría a súa figura era diferente. Agora non respecta a ninguén que non pense como el e iso en política é enfermizo e perigoso.

Eu sei que esta cidade está moi contenta de verse nos medios pero hai que escarvar na realidade da cidade. Creo que nin sequera a Abel Caballero lle sentou ben esta maioría

-Entón cal é un obxectivo realista da oposición?

-O obxectivo da oposición sería condicionar. Entendo que a forza máis votada vai ser o Partido Socialista . E entendo que a esquerda temos que empezar a ser maduros en fórmulas que eviten o presidencialismo na política. Se se dá o caso de que Abel Caballero non tivera maioría non necesariamente durante toda a lexislatura o alcalde ten que ser Caballero. De feito o PSOE e IU facemos a fórmula da alcaldía rotatoria en moitos concellos e funciona como mecanismo para evitar esas figuras de alcaldes presidentes que hoxe en día tamén é moi fácil que se ‘endeusen’ porque a política local por desgraza cada vez é máis persoal.

-En Vigo o PSOE é Abel Caballero.

-O Partido Socialista no conxunto do Estado leva no seu programa remunicipalizar a auga. Iso aquí soa a ciencia ficción. Tivemos oportunidade de cambiar a concesión de Vitrasa, a concesión da auga, os sistema que tivemos nos últimos 25 anos. O dirixentes do PSOE de Vigo decidiron facer a mesma política que o Partido Popular en materia económica. Iso é o que nós criticamos. Gustaríanos que houbese máis do programa do PSOE na acción de Abel Caballero, pero é algo que el non compra. Ademais hai unha cousa perigosísima: a democracia nesta cidade pende dun fío. Dende que chegou a Marea no ano 2015 se puxeron todo tipo de trabas á xestión da oposición: eliminaron preguntas e rogos, limitóusenos a unha moción por pleno e nin sequera se poden configurar con tranquilidade grupos municipais.

-Que balance fai do traballo do seu grupo municipal?

-Nós tivemos todos os problemas que ten unha oposición á que non se lle respectan os mínimos procedementos burocráticos. Non tivemos dedicacións exclusivas, tampouco as queriamos. Nós en Marea sempre quixemos compatibilizar o noso traballo coa actividade municipal. Fomos quen de non ter conflitos internos e traballar no concreto, no municipal. Pero hai medios de comunicación nos que son contadas as veces que sae unha foto dunha concelleira ou concelleiro da oposición. Son reiterados os xornalistas que chaman e nos din que non nos poden cubrir a información. Os directores de determinados medios de comunicación viven ao mandato dun alcalde que tira de teléfono e condiciona os contidos e isto en democracia é gravísimo porque invisibiliza a oposición. Non podemos converter a Vigo nunha cidade onde a cambio de cheques e diñeiro se condiciona o labor comunicativo. Iso é pegarlle un tiro na caluga á democracia. Nós sabemos cales son os nosos problemas: de visibilización, de parir con dor calquera acordo político, seguramente de proxecto no político pouco entendible moitas veces. Ideas como a empresa pública de transporte, ou que o transporte urbano ten que ser gratuíto como comeza a ser en moitas cidades aquí non se entenden.

Ideas como que o transporte urbano ten que ser gratuíto como comeza a ser en moitas cidades aquí non se entenden.

-Que é o máis importante que necesita a cidade?

-Do orzamento deste ano que son 380 millóns de euros, 150 son para pagarlle a empresas para que fagan cousas e iso pódeo facer a xestión pública directa. Hai que remunicipalizar a auga, hai que crear unha empresa pública de transporte. Hai que evitar que determinadas empresas estilo Clece se fagan con servizos esenciais da cidade. A partir de aí teríamos recursos económicos e a estrutura básica do servizos sociais con suficiente funcionamento para que hoxe en día se vives en Beade, Matamá ou Bembrive vir ao centro a traballar non sexa un problema polo servizo neglixente de transporte público que temos. Nós cremos na proximidade ao cidadán, que son os servizos que dan os concellos. Hai un acordo do goberno de coalición de Unidas Podemos e o PSOE da reforma da Lei de bases e da reforma da lei de facendas locais que está incumprido. Imos acabar a lexislatura sen dar máis recursos económicos aos concellos, sen darlle capacidade de contratar máis, sen ter un traballador social por cada 8.000 habitantes, sen ter completado os bombeiros ou a Policía Local. Creo que iso tamén se lle pode recriminar a Abel Caballero porque é presidente dos alcaldes de todo Estado e podería ter tensionado moito máis ao goberno de coalición.

-E o máis urxente?

-A cuestión da vivenda. É absolutamente falso que as administracións locais non puideran ter feito estes anos cousas en materia de política local. Nós gobernamos en cidades como Valladolid co Partido Socialista e con maioría en Rivas Vaciamadrid onde estamos xestionando parques públicos, onde somos os concellos progresistas os promotores, que facemos vivenda e non a vendemos senón que nola quedamos como parque público sometido a réxime de alugueiro. Cando chegamos no 2015 metemos ese debate, que o Concello de Vigo podía facer vivenda e Abel Caballero dicía que branqueabamos ao PP. Hoxe o Partido Socialista defende iso no pleno. Chegan oito anos tarde. Cando moitos veciños e veciñas xa mercaron casa fóra de Vigo. Porque ademais coa turistificación hoxe en día un alugueiro accesible no centro da cidade é imposible. Ademais está a pobreza, porque non podemos tolerar que en Vigo haxa un 21% de familias están no umbral da pobreza. Esta é unha situación grave que hai que abordar desde o punto de vista municipal. Non é só reclamarlle a Feijóo ou a Rueda senón que os concellos temos capacidade financeira e tamén lexislativa para sumir estas cuestións.

‘Non podemos tolerar que en Vigo haxa un 21% de familias están no umbral da pobreza. Esta é unha situación grave que hai que abordar desde o punto de vista municipal’

-O cambio de postura do Goberno central respecto aos pisos da Sareb foi unha boa noticia neste ámbito da vivenda.

-Hai xa anos que lle dixemos a Abel Caballero que negociase directamente coa Sareb a cesión dos edificios. Naquela altura tiñamos as cento e pico vivendas da rúa Aragón. No 2011 xa o pediu ao Goberno Socialista o agora ministro de Consumo e daquela deputado. Agora cando por fin se chega a un acordo tarde mal e arrastro nos atopamos con que todo iso está vendido e o que queda aquí en Vigo da Sareb é vivenda en ruína como é o caso da Privada Moderna ou solares. Pero antes tiñamos vivenda rematada deses activos tóxicos do banco que cunha cesión de uso podería ter empregado o Concello. Pero foron transferidos a fondos voitre.

-Cualifican de ‘opaca’ e ‘farragosa’ a situación urbanística da cidade

-Nós somos unha forza que se opuxo ao plan xeral de 2008. Dixemos que era un plan ilegal, que ía ser anulado xudicialmente e que ademais convertía en edificable o 60% da superficie rústica. Cando viñeron co novo plan a nós non nos soaba mal, salvo algunha cousa como a estrada por Beade ou que non se falara de transporte ferroviario. Pero reducía a 40.000 vivendas a edificabilidade das 113.000. Ademais recoñecía que faltaba un 60% de superficie verde e todo iso soaba ben. Pero empezaron a facer todo de maneira escurantista, a ir a procesos de aprobación en agosto, cando está desmobilizado o tecido social da cidade. Empezaron a buscar atallos para que os promotores seguisen facendo as falcatruadas de toda a vida e de súpeto inventan a ordenación provisional, en colaboración coa Xunta de Galicia, e empezan a condicionar o futuro plan con determinadas modificacións puntuais do 93, a lanzar licenzas para que o novo plan puidese ser sorteado nalgúns ámbitos. Chegamos agora a unha situación na que os grupos da oposición temos que pedir determinados informes porque dan licenzas que incluso están contradicindo o que queren aprobar no plan.

-De casos concretos está falando?

-Co novo plan Cabo Estai sería ilegal ou a licenza que deron en Praza de España tamén sería ilegal. É como se quixesen aprobar un novo plan que efectivamente ten un modelo de cidade diferente ao anterior pero van quitándolle dentadas porque os promotores lle van presionando. Quen manda no urbanismo de Vigo? O equipo redactor e o Concello que queren facer un plan cunha determinada dimensión de cidade ou os promotores que van sacándolle o que poden? Ese é o gran debate. Están ocultándolle información aos veciños. Non é que haxa menos alegacións, é que hai xente que non sabe que reclasificaron os seus terreos ou xente que perdeu edificabilidade. E non se pode trazar unha vía que atravesa tres parroquias a catro carrís por 200 e pico millóns de euros e que non o saiba a administración que ten que pagalo, neste caso a Xunta e que non o saiban os veciños. Pretender aprobar infraestruturas estratéxicas como no seu día fixeron coa rolda de Vigo sen contar cos veciños e a veciñas é un suicidio.

Quen manda no urbanismo de Vigo? O equipo redactor e o Concello que queren facer un plan cunha determinada dimensión de cidade ou os promotores que van sacándolle o que poden?

-A nivel mobilidade, en Praza do Rei acaban de licitar un estudo para redefinir o modelo de transporte urbano. Concorda con esta iniciativa?

-Agora despois de que Vitrasa renovara a frota, despois de meter máis diñeiro, que obviamente pagou Vitrasa, incluída a cara do alcalde nas casas de todos os vigueses coa Pass Vigo, agora van facer un novo sistema de transporte. Pois moi ben, pero Vitrasa xa ten 18 millóns de euros de investimento pendente de amortizar. Por tanto estamos condicionando que o novo contrato de Vitrasa teña que darse si ou si ao grupo Avanza. Iso é gravísimo. Nós queremos un transporte desde cero, que en determinados momentos poida ser de servizo público. Dixemos que no Nadal tiña que ser gratuíto o Vitrasa e por pouco nos bota os cans, pero logo se saturou a cidade dunha maneira brutal. No plan xeral non se cita nin sequera a posibilidade dun sistema de proximidade. Para unha cidade de 300.000 habitantes cunha área metropolitana que chega aos 450.000 que nós non poñamos nun papel se pode haber tren, se a xente pode ir en tren ao Álvaro Cunqueiro ou ao Porriño. Pero aquí non se cita. Entón, a única mobilidade que se propón é o vehículo persoal.

Os concelleiros non temos que ser simpáticos. Eu iso aprendino de Julio Anguita.

Cando se fala de mobilidade nunha capital europea, Vigo está a 300.000 anos luz e cando se fala de medio ambiente tamén. En materia de política municipal Vigo é un furancho. Está todo por construír. Non hai nada en materia de mobilidade, medio ambiente ou sostibilidade. Non hai nada dese debate que están a ter as grandes capitais europeas. París está facendo un estudo para cubrir toda a cidade de árbores porque saben que nos meses de verán van ter picos de más de 40 graos e aquí que estamos facendo? Que é a Porta do Sol? En Luxemburgo transporte urbano gratuíto, porque é a única maneira de evitar que miles de coches entren no centro urbano. Se nos queremos comparar con capitais europeas que non sexa polo número de luces LED, porque iso é unha auténtica tontería. Comparémonos por indicadores do desenvolvemento urbano: mobilidade, sostenibilidade, servizos públicos ou o número de bibliotecas. En Vigo só temos unha biblioteca municipal, non hai programación cultural, o prezo do transporte urbano é desorbitado… eses son os debates. O tema de compararse con ‘New York’ ou con Xapón está moi ben para pasar o tempo, que gracioso o alcalde en ‘El Homiguero’ pero logo teño que pagar o autobús, o metro cúbico de auga e un saneamento. Os concelleiros non temos que ser simpáticos. Eu iso aprendino de Julio Anguita.

-Non pode ser compatible ser simpático e bo xestor?

-A min me dixeron: e que non bailas. Eu bailo coa miña filla desde ‘Frozen’ ao que faga falta pero cando son concelleiro non teño que facer o tonto, estou para outras cousas. E se teño que estar serio estou serio e se teño que estar en modo distendido pois será en momento onde non está unha cámara enfocando. Iso é unha discusión que temos con moita xente porque impregna todo e leva ao movemento veciñal a que non sexa reivindicativo, senón que se dediquen a organizar actos para que vaia o alcalde a tocar o tambor. Esta reflexión non dá votos pero forma parte da ética que ten que ter a esquerda. Cando remate Abel Caballero haberá que render contas na cidade. A xente lexitimamente vota o que quere pero ten que ser consecuente co voto. Os cidadáns de Marbella saben perfectamente a quen votaron e por que votaron e aínda hoxe en día é unha cidade incapaz de ter investimentos porque arrastra miles de procesos xudiciais, miles de indemnizacións e arrastra incluso as dúbidas das administracións cando fan convenios urbanísticos.